Wydawca treści Wydawca treści

Fauna rezerwatu

W przeciwieństwie do badań szaty roślinnej rezerwatu prowadzonych przez botaników na przełomie dziesięcioleci, badania faunistyczne obejmowały z reguły część leśną ( z wyłączeniem wodno-blotnej) i dotyczyły tylko wybranych grup zwierząt.

W latach 50. i 60. XX w. obserwacje nad chrząszczami prowadził prof. F. Blażejewski. Zostały one uzupełnione materiałami pozyskanymi w latach 1982-1996 przez M. Stachowiaka i M. Wilcza. Na terenie rezerwatu ścisłego iw strefie otulinowej oznaczono łącznie 138 gatunków biegaczowatych, z czego 14 należy do rzadszych lub po raz pierwszy stwierdzonych na Pomorzu. Są to między innymi: biegacz torfowy (Carabus Limnocarabus clatratus), biegacz zielony (Carabus Hemicarabus nitens), Blethisa multipunctata, Diachromus Acupalpus (Acupalpus) exiguus. Największa liczba gatunków związana jest z pobrzeżami wód i formacjami tworzącymi drzewostan rezerwatu. Odzwierciedla ona duże zróżnicowanie środowiska przyrodniczego. W latach 90. XX w. badania fauny ważek wykazały obecność ponad 40 gatunków.

Niezbyt duże i płytkie jezioro Mukrz jest zbiornikiem typu stawowego. Jednakże znaczne zróżnicowanie siedliskowe, z dobrze rozwiniętym litoralem, zatokami i wyspa, stwarzają odpowiednie warunki dla występowania wielu gatunków ryb. W 2011 roku w jeziorze stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb, należących do czterech rodzin. Jedynym gatunkiem ryb prawnie chronionym jest różanka (Rhodeus sericeus,), znajduje się ona również w II załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Z płazów najliczniej występuje żaba moczarowa (Rana arvalis,), godująca w kwietniu w licznych podtopieniach na torfowisku wewnątrz rezerwatu. Najlepiej poznana grupa kręgowców są ptaki, chociaż ich obserwacje prowadzone były nieregularnie: S. Strawińskiego (1956 r.) oraz R. Kucharskiego w latach 1993-97 i tylko w części rezerwatu objętej ochroną ścisłą. Nie wiadomo, czy dla 43 gatunków podanych jako gniazdujące, oznaczono dokładnie miejsca gniazdowania i liczebność. Jest to bowiem możliwe przy systematycznym prowadzeniu badań. Trzy kolejne stwierdzone gatunki (razem 46), pozwalają zaliczyć ten obszar do przeciętnych pod względem różnorodności gatunkowej. Z ptaków zaklasyfikowanych do pięciu rzędów (gołębiowe, kukułkowe, sowy, dzięciołowe, wróblowe), najbardziej interesującymi są: gołąb siniak (Columba oenas) oraz dzięcioł zielony (Picus viridis). Gniazdujące gatunki wodno-blotne zaobserwo- wane w latach 2004 i 2005 gallinago), kropiatka (Porzana porzana), wodnik (Rallus aquaticus), bak (Botaurus stellaris), trzciniak (Acracephalus arundinaceus). Z ssaków często spotykane są: borsuki (Meles meles,), dziki (Sus scrofa), wydry (Lutra lutra) oraz sarny (Capreolus capreolus) i sporadycznie jelenie (Cervus elaphus). Duże ssaki wchodzą do rezerwatu przez dziury w ogrodzeniu i w znaczący sposób niszczą podrost cisów, który dla tych zwierząt nie ma właściwości trujących. Od kilku lat obserwowane są również bobry (Casto fiber) mające żeremię na brzegu jeziora (na styku z olsem).


Tekst: Renata Sobieralska, Jarosław Pająkowski
Zdjęcia: Karol, Malina, Robert Piosik, Przemysław Tokarski

 

Projekt: Ochrona przyrody oraz ukierunkowanie ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo
na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Międzynarodowy Dzień Lasów 2024

Międzynarodowy Dzień Lasów 2024

21 marca to Międzynarodowy Dzień Lasów. Został on ustanowiony w 2012 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych i od tamtej pory jest obchodzony na całym świecie. Obchody mają na celu rozbudzenie w społeczności całego świata świadomości znaczenia lasów dla człowieka.

„Lasy i innowacje. Nowe rozwiązania dla lepszego świata.”  to tegoroczne hasło Międzynarodowego Dnia Lasów. W pierwszej chwili możemy sobie pomyśleć, że co ma las wspólnego z innowacjami technologicznymi. A szybki rozwój nowoczesnych technologii ma niebagatelne znaczenie dla utrzymania różnorodności biologicznej, ochrony ekosystemów leśnych i zmniejszenie negatywnych efektów zmiany klimatu.

Im lepiej poznamy lasy i im lepszymi analizami dysponujemy, tym lepiej możemy je chronić. Jako jedyny kraj w Europie możemy się pochwalić „hurtownią” danych o lasach. Lasy Państwowe stworzyły i utrzymują  platformę „Bank Danych o Lasach” (BDL), która gromadzi, przetwarza i udostępnia informacje o wszystkich lasach w Polsce, niezależnie od ich form własności.  W oparciu o BDL działają także m.in. mobilna aplikacja mBDL, aplikacja wspomagająca zarządzanie lasami prywatnymi czy aplikacja do kontroli i tworzenia danych na potrzeby uproszczonych planów urządzenia lasu. Bank Danych o Lasach jest dostępny dla każdego, jest bezpłatny i w pełni finansowany ze środków Lasów Państwowych.

Usprawnienia technologiczne są kluczowe w zapobieganiu pożarom lasów. Polska i Lasy Państwowe  mogą pochwalić się wyjątkowo skutecznym systemem ochrony przeciwpożarowej.  Jeśli chodzi o liczbę pożarów lasów w Europie, to Polskę wyprzedzają tylko dwa kraje z półwyspu iberyjskiego -  Portugalia i Hiszpania. Jednak w mediach nie słyszy się zbyt wiele o  ogromnych powierzchniach zniszczonych przez ogień. Dlaczego? Jest to niewątpliwa zasługa funkcjonującego w LP i ciągle doskonalonego systemu ochrony przeciwpożarowej lasu. Celem systemu jest jak najszybsze wykrycie dymu, precyzyjne ustalenie miejsca pożaru i umożliwienie jak najszybszego podjęcia działań gaśniczych. Dzięki temu większość pożarów udaje się ugasić w fazie początkowej, nie dopuszczając do rozwoju katastrofalnych pożarów wielkoobszarowych.

Jednym z elementów systemu ochrony ppoż. jest codzienny, bezpośredni pomiar wilgotności ściółki i parametrów meteorologicznych. Dzięki unikatowej w skali Europy metodzie możemy precyzyjnie ustalić stopień zagrożenia w danym dniu, na terenie całego kraju. Jest to możliwe tylko dlatego, że Lasy Państwowe pokrywają niemalże całą powierzchnię kraju.

Oprócz tego system tworzy wiele współpracujących ze sobą elementów m.in.: dostrzegalnie, kamery, dojazdy pożarowe, punkty czerpania wody, samoloty, śmigłowce, samochody patrolowo-gaśnicze, bazy sprzętu i pasy przeciwpożarowe. Dostrzegalnie tworzą system obserwacji, pokrywający monitoringiem większą część lasów w Polsce, w tym także lasy prywatne i parki narodowe. Gdy obserwator zauważa pożar nie ma znaczenia czy pali się las państwowy czy prywatny, akcja gaśnicza zostaje rozpoczęta.

Nowoczesne badania i nauka przesuwają granice tego, co możemy zrobić z drewnem i innymi produktami leśnymi. Od budownictwa po medycynę, innowacje w produktach leśnych pomagają tworzyć alternatywy dla obciążających środowisko materiałów, takich jak beton, stal, tworzywa sztuczne i włókna syntetyczne. W obliczu zmian klimatycznych ważne jest też to, że nie tylko żywe drzewa wiążą  znaczne ilości dwutlenku węgla. Wielkim magazynem CO2 są również produkty z drewna.

Pochodzenie, sposób pozyskania i właściwości fizyczne drewna sprawiają, że jest najbardziej naturalnym i przyjaznym materiałem, który wykorzystujemy na tak wielką skalę. Jest niezbędnym elementem modnego dziś życia w stylu „eko", w harmonii z naturą i w zdrowiu.

Szacuje się, że współcześnie drewno ma ok. 30 tys. zastosowań. Drewno i materiały drewnopochodne są wykorzystywane m.in. w budownictwie, górnictwie, energetyce, do produkcji maszyn rolniczych i przemysłowych, podłóg, mebli, płyt, papieru i opakowań, narzędzi, instrumentów muzycznych, sprzętu sportowego, zabawek czy materiałów biurowych.

To tylko kilka przykładów tego jak Lasy Państwowe wykorzystują innowacje technologiczne by w jak najlepszym stopniu móc realizować powierzone im zadanie opieki nad lasami, które stanowią 1/3 powierzchni naszego kraju. Łączymy ponad 100-letnie doświadczenie z wykorzystaniem najnowszej wiedzy i osiągnięć naukowych.

Z najważniejszymi przesłaniami tegorocznej edycji Międzynarodowego Dnia Lasów można zapoznać się na stronie FAO, a poniżej zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu, przygotowanego przez FAO.