Wydawca treści Wydawca treści

Wirtualny spacer po Rezerwacie Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w grudniu 2020 r. ukończył zadanie pn. „Multimedialna ścieżka edukacyjna Cisy Staropolskie”, finansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.

Zasadniczym celem projektu, polegającego na utworzeniu systemu multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego jest zapewnienie bezpiecznego i powszechnego dostępu do walorów przyrodniczych tego wyjątkowego rezerwatu.

Jak już wielokrotnie informowaliśmy katastrofalne w swych skutkach nawałnice, które miały miejsce w roku 2017 spowodowały naruszenie stabilności i statyki drzewostanu górującego nad cisami w obrębie rezerwatu, co realnie zagroziło zarówno bezpieczeństwu odwiedzających rezerwat jak również trwałości przedmiotu ochrony.

Z tego powodu Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w porozumieniu z Nadleśnictwem Zamrzenica, po uzyskaniu opinii Regionalnej Rady Ochrony Przyrody, podjął decyzję o zamknięciu ścieżki edukacyjnej na terenie rezerwatu przyrody.

Jednocześnie kierując się potrzebą zapewnienia bezpiecznego udostępnienia rezerwatu, podjęto starania o utworzenie multimedialnej ścieżki edukacyjnej, zapewniając w ten sposób w wirtualny dostęp do jednego z najstarszych i najcenniejszych w Polsce i Europie stanowisk cisa pospolitego Taxus baccata.

System multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego dostępny jest pod adresem: http://cisystaropolskie.pl/ Pozwala on między innymi na: odbycie wirtualnego spaceru po terenie rezerwatu z lektorem; zapoznanie się z walorami przyrodniczymi i historią rezerwatu; dostęp do bazy filmów i zdjęć; podziwianie rezerwatu z lotu ptaka, a także zapoznanie się z działalnością i życiem Leona Wyczółkowskiego. Dzięki systemowi można też sprawdzić swoją wiedzę o rezerwacie, dla najmłodszych użytkowników przygotowano atrakcyjne kolorowanki.

Multimedialna ścieżka edukacyjna dostępna jest również na urządzeniach mobilnych za pomocą darmowej aplikacji, którą można łatwo pobrać na telefon, wpisując w wyszukiwarkę Sklep Play frazę: cisystaropolskie.pl

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy przekazując projekt multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego zachęca do korzystania z systemu i jego upowszechniania.

WFOŚ

Źródło: RDOŚ w Bydgoszczy
Fot.: RDOŚ w Bydgoszczy

 


Rezerwat przyrody Cisy staropolskie

Jedno z najciekawszych miejsc w Borach Tucholskich. Urzeka swoją tajemniczością, dzikością oraz niepowtarzalnym charakterem, przez co jest jedną z chętniej odwiedzanych atrakcji Borów Tucholskich.

UWAGA!

Nadleśnictwo Zamrzenica z przykrością informuje, że po dokonanej lustracji terenowej części rezerwatu udostępnionej do zwiedzania, stwierdzono występowanie w I piętrze drzewostanu dużej ilości drzew  obumarłych i w  bardzo słabym stanie zdrowotnym. Wzdłuż wyznaczonej do zwiedzania ścieżki oraz na dojściu do bramy rezerwatu znajdują się drzewa obumarłe, wykazujące oznaki zamierania, pochylone nad ścieżką, powodujące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób poruszających się po tej ścieżce. Są to naturalne procesy dojrzewania i zamierania drzewostanu w wieku około 200 lat.


W związku z powyższym teren rezerwatu „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczólkowskiego” nie jest udostępniony do zwiedzania!


 

Rezerwat częściowy i ścisły "Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego" został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z dnia 18.06.1956 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 59, poz. 719, z dnia 16.07.1956 r. oraz Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10.04.1978 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 15, poz. 53, z dnia 26.04.1978 r. zmieniającym wcześniejsze zarządzenie. Rezerwat położony jest w centralnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Rykowisko. Rezerwat "Cisy Staropolskie..." jest najstarszym polskim rezerwatem. Mimo, że formalna ochrona rezerwatowa istnieje tu od roku 1956, to pierwsze wzmianki o ochronie "uroczyska cisowego" pochodzą już z roku 1827. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi aktualnie 116,90 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska cisa, gatunku ustępującego obecnie z naszych lasów, a stanowiącego niegdyś ich stały element składowy. Podstawowym przedmiotem ochrony w omawianym rezerwacie jest cis (Taxus baccata), występujący bardzo licznie, z wieloma starymi i okazałymi egzemplarzami. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 3,5 tys. sztuk, z czego ok. 2,9 tys. okazów żywych.


Rezerwat Jeleniagóra

Rezerwat położony jest w północnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Jeleniagóra. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 4,39 ha.

UWAGA! Rezerwat nie jest udostępniony do zwiedzania!

Rezerwat częściowy "Jelenia Góra" im. Kazimierza Szlachetki  został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11.12.1995 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 2, poz. 29, z dnia 10.01.1996 r.

Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska cisa pospolitego. Przedmiotem ochrony w rezerwacie "Jelenia Góra" jest cis (Taxus baccata), występujący na zróżnicowanym troficznie siedlisku z przewagą lasu mieszanego świeżego w drzewostanach antropogenicznie przekształconych. Godny uwagi jest fakt, że cis na terenie rezerwatu, w przeciwieństwie do innych rezerwatów, bardzo dobrze odnawia się i rozszerza swój zasięg. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 1,1 tys. okazów. Około 60% cisów to nalot o wysokości do 25 cm, zaś największe okazy osiągają wysokość około 9 m. Flora rezerwatu jest bogata, jak na niewielki powierzchniowo obszar. Stwierdzono występowanie trzech zbiorowisk roślinnych i 69 gatunków roślin naczyniowych, w tym kilku chronionych - min. Lilium martagon, Chimaphila umbellata i Vinca minor.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

2 lutego obchodzimy World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł

2 lutego obchodzimy World Wetland Day, czyli Światowy Dzień Mokradeł

Lasy Państwowe od wielu lat realizują szereg bardzo ważnych inicjatyw służących bagnom, mokradłom i terenom podmokłym, jak również ochronie szeroko rozumianych zasobów wodnych w polskich lasach. W ramach projektów małej retencji w ostatnich latach leśnicy zbudowali na zarządzanych przez siebie terenach 9500 polderów, zastawek i progów zwalniających, zatrzymujących wodę w lesie.

„Bagna dla naszej wspólnej przyszłości” to hasło tegorocznej edycji Światowego Dnia Mokradeł, które w dobie zmiany klimatu i okresowej suszy w polskich lasach leśnicy powtarzają od lat. To oni, jako przyrodnicy, prowadząc wielofunkcyjną gospodarkę leśną mają świadomość tego, jak cennym zasobem w środowisku leśnym jest woda.

Wychodząc z propozycją objęcia szczególną ochroną 17% powierzchni Lasów Państwowych – czyli obszaru 1,2 mln ha będących w zarządzie PGL LP, leśnicy ujęli w tym zestawieniu wiele cennych przyrodniczo siedlisk, w tym także mokradłowych. Bo lasy to bardzo skomplikowane ekosystemy, które dziś, w dobie zmian klimatu, wymagają szczególnej uwagi i troski, wyrażonej indywidualnym podejściem i dostosowaniem prowadzonych działań gospodarczych do warunków przyrodniczych i klimatycznych – powiedział Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

W ramach projektów małej retencji leśnicy realizują szereg zadań służących gromadzeniu i zatrzymywaniu wody w lesie oraz spowolnieniu powierzchniowego spływu:

  • Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
    – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, zwany
    też projektem małej retencji nizinnej
    . Projekt stanowi obecnie kontynuację działań realizowanych przez leśników od 2007 roku, których celem jest wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia powodowane zmianą klimatu poprzez realizację kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych. Projekt ma również na celu minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk pogodowych i klimatycznych, jak choćby susze, pożary czy też powodzie i podtopienia.
  • Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu
    – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach górskich, zwany też małą retencją górską. W ramach projektu realizowane są zadania zbliżone do zakresu wpisującego się w małą retencję nizinną, aczkolwiek z uwagi na lokalizację projektu – tereny górskie – projekt bezpośrednio wpływa ma wzmocnienie górskich ekosystemów leśnych. Projekt m.in. minimalizuje negatywne skutki intensywnych i długotrwałych opadów atmosferycznych, ekstremalnego przepływu wód w korytach, spływów powierzchniowych oraz niezwykle destrukcyjnego działania wód wezbraniowych.

Lasy Państwowe prowadzą również projekt „Lasy dla mokradeł – ochrona siedlisk hydrogenicznych na obszarach cennych przyrodniczo”. Jego najważniejszym celem jest przywrócenie funkcji lub utrzymanie stanu bagien, torfowisk i innych terenów podmokłych pozostających w zarządzie PGL LP na obszarach Sieci Natura 2000 i poza nimi. Projekt został uwzględniony w wykazie planowanych operacji o znaczeniu strategicznym w Programie Operacyjnym FEnIKS. Projekt opiera się o współpracę jednostek LP (ponad 120 nadleśnictw) z Uniwersytetem Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu oraz z Centrum Ochrony Mokradeł.

– O tym, że bez wody nie ma życia – zarówno dla przyrody, jak i dla człowieka, wiedzą wszyscy, jednakże w kwestiach edukacji przyrodniczej, dotyczącej cennych ekosystemów bagiennych i mokradeł, mamy jeszcze wiele do zrobienia. Tereny podmokłe to bardzo często unikalne miejsca występowania chronionych gatunków flory i fauny, dom dla wielu owadów oraz ostoje populacji ptaków – dodaje dyrektor Koss.

Leśnicy dbają o mokradła i tereny bagienne nie tylko od święta! Każdego roku, w ramach zajęć edukacyjnych prowadzonych przez leśników, tysiące osób: dzieci, młodzieży i ludzi dorosłych, poznają niezwykły świat ekosystemów leśnych, których funkcjonowanie jest uzależnione od wody. Lasy to niezwykle złożone i bardzo wrażliwe obiekty przyrodnicze, w których niedobór lub brak wody objawiają się na wiele sposobów: od zanikania określonych gatunków roślin i zwierząt, po osłabienie, choroby i zamieranie całych fragmentów lasów. Świadomość zagrożeń, które niesie ze sobą zmiana klimatu i to jak możemy starać się im przeciwdziałać, łagodząc jej skutki, to zagadnienia, na które edukatorzy leśni starają się uwrażliwić jak największe grono odbiorców.

Leśnicy postrzegają lasy ekosystemowo, jako swoiste systemy „naczyń połączonych”. Oznacza to nic innego jak to, że lasy to nie tylko drzewa, ale też m.in. rezerwuar zasobów wodnych, tworzących każdorazowo unikalne, leśne mikroklimaty, warunkujący wilgotność siedlisk, a co za tym idzie – kształtujący bogactwo przyrodnicze danego obszaru.