Asset Publisher
Fauna rezerwatu
W przeciwieństwie do badań szaty roślinnej rezerwatu prowadzonych przez botaników na przełomie dziesięcioleci, badania faunistyczne obejmowały z reguły część leśną ( z wyłączeniem wodno-blotnej) i dotyczyły tylko wybranych grup zwierząt.
W latach 50. i 60. XX w. obserwacje nad chrząszczami prowadził prof. F. Blażejewski. Zostały one uzupełnione materiałami pozyskanymi w latach 1982-1996 przez M. Stachowiaka i M. Wilcza. Na terenie rezerwatu ścisłego iw strefie otulinowej oznaczono łącznie 138 gatunków biegaczowatych, z czego 14 należy do rzadszych lub po raz pierwszy stwierdzonych na Pomorzu. Są to między innymi: biegacz torfowy (Carabus Limnocarabus clatratus), biegacz zielony (Carabus Hemicarabus nitens), Blethisa multipunctata, Diachromus Acupalpus (Acupalpus) exiguus. Największa liczba gatunków związana jest z pobrzeżami wód i formacjami tworzącymi drzewostan rezerwatu. Odzwierciedla ona duże zróżnicowanie środowiska przyrodniczego. W latach 90. XX w. badania fauny ważek wykazały obecność ponad 40 gatunków.
Niezbyt duże i płytkie jezioro Mukrz jest zbiornikiem typu stawowego. Jednakże znaczne zróżnicowanie siedliskowe, z dobrze rozwiniętym litoralem, zatokami i wyspa, stwarzają odpowiednie warunki dla występowania wielu gatunków ryb. W 2011 roku w jeziorze stwierdzono występowanie 16 gatunków ryb, należących do czterech rodzin. Jedynym gatunkiem ryb prawnie chronionym jest różanka (Rhodeus sericeus,), znajduje się ona również w II załączniku Dyrektywy Siedliskowej. Z płazów najliczniej występuje żaba moczarowa (Rana arvalis,), godująca w kwietniu w licznych podtopieniach na torfowisku wewnątrz rezerwatu. Najlepiej poznana grupa kręgowców są ptaki, chociaż ich obserwacje prowadzone były nieregularnie: S. Strawińskiego (1956 r.) oraz R. Kucharskiego w latach 1993-97 i tylko w części rezerwatu objętej ochroną ścisłą. Nie wiadomo, czy dla 43 gatunków podanych jako gniazdujące, oznaczono dokładnie miejsca gniazdowania i liczebność. Jest to bowiem możliwe przy systematycznym prowadzeniu badań. Trzy kolejne stwierdzone gatunki (razem 46), pozwalają zaliczyć ten obszar do przeciętnych pod względem różnorodności gatunkowej. Z ptaków zaklasyfikowanych do pięciu rzędów (gołębiowe, kukułkowe, sowy, dzięciołowe, wróblowe), najbardziej interesującymi są: gołąb siniak (Columba oenas) oraz dzięcioł zielony (Picus viridis). Gniazdujące gatunki wodno-blotne zaobserwo- wane w latach 2004 i 2005 gallinago), kropiatka (Porzana porzana), wodnik (Rallus aquaticus), bak (Botaurus stellaris), trzciniak (Acracephalus arundinaceus). Z ssaków często spotykane są: borsuki (Meles meles,), dziki (Sus scrofa), wydry (Lutra lutra) oraz sarny (Capreolus capreolus) i sporadycznie jelenie (Cervus elaphus). Duże ssaki wchodzą do rezerwatu przez dziury w ogrodzeniu i w znaczący sposób niszczą podrost cisów, który dla tych zwierząt nie ma właściwości trujących. Od kilku lat obserwowane są również bobry (Casto fiber) mające żeremię na brzegu jeziora (na styku z olsem).
Tekst: Renata Sobieralska, Jarosław Pająkowski
Zdjęcia: Karol, Malina, Robert Piosik, Przemysław Tokarski
Projekt: Ochrona przyrody oraz ukierunkowanie ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo
na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu
Asset Publisher
Lasy – kluczowy sojusznik w walce ze zmianami klimatu
Lasy – kluczowy sojusznik w walce ze zmianami klimatu
Ukazał się raport „Statystyki zmian klimatu. Polska na tle Europy” Głównego Urzędu Statystycznego. Przedstawia aktualne dane dotyczące zmian klimatu w Polsce i Europie. Wskazuje na przyczyny, skutki oraz sposoby łagodzenia tych zmian. Dla Lasów Państwowych kluczowe jest podkreślenie roli lasów w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych oraz ich znaczenia w strategiach adaptacyjnych.
Od lat 70. XX wieku globalna temperatura rośnie w tempie około 0,2°C na dekadę. Europa ociepla się szybciej niż inne regiony świata – średnia temperatura na europejskich obszarach lądowych w ostatniej dekadzie była wyższa o ponad 2°C względem epoki przedprzemysłowej. W Polsce obserwujemy coraz częstsze fale upałów, susze oraz intensywne opady, które prowadzą do podtopień.
Podczas gdy w Europie powierzchnia leśna rośnie, globalnie obserwujemy odwrotny trend. Wylesianie w Amazonii, Azji Południowo-Wschodniej i Afryce Subsaharyjskiej prowadzi do dramatycznych strat w zakresie pochłaniania dwutlenku węgla. W skali światowej lasy zajmują 4,1 mld hektarów, jednak ich powierzchnia zmniejsza się głównie w wyniku przekształcania na grunty rolne i pastwiska.
W 2022 roku emisja gazów cieplarnianych w Polsce pochodziła głównie ze spalania paliw (78,1%), procesów przemysłowych (6,2%) oraz rolnictwa (8,8%). Sektor odpadów i emisji lotnych z paliw odpowiadał odpowiednio za 1,0% i 5,8% całkowitej emisji.
Dane wskazują, że w stosunku do roku bazowego 1988 Polska znacząco ograniczyła emisję gazów cieplarnianych, m.in. poprzez poprawę efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii.
Lasy Państwowe pełnią strategiczną rolę w ograniczaniu skutków zmian klimatycznych, pochłaniając znaczne ilości CO₂ i przyczyniając się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Lasy są kluczowym elementem w walce z kryzysem klimatycznym. W Unii Europejskiej zajmują około 160 mln hektarów, co czyni je największym ekosystemem lądowym. W Polsce powierzchnia lasów wynosi ponad 9,2 mln ha, co stanowi około 30% terytorium kraju. Sektor leśny, w ramach unijnej kategorii LULUCF, znacząco przyczynia się do bilansu emisji gazów cieplarnianych, redukując emisję dwutlenku węgla oraz wspierając neutralność klimatyczną.
Lasy jako naturalny pochłaniacz CO₂
Zgodnie z danymi zawartymi w raporcie Głównego Urzędu Statystycznego, sektor leśny odgrywa kluczową rolę w pochłanianiu emisji dwutlenku węgla. Gleby leśne magazynują większą ilość węgla niż biomasa nadziemna, co stanowi istotny element strategii łagodzenia zmian klimatu. W Unii Europejskiej lasy usuwają rocznie około 236 mln ton CO2 netto, co odpowiada 7% rocznych emisji gazów cieplarnianych w UE.
Zrównoważona gospodarka leśna jako element adaptacji
Lasy Państwowe wdrażają liczne działania adaptacyjne, aby zwiększyć odporność lasów na skutki zmian klimatycznych. Wśród kluczowych strategii wymienić można:
- dobór odpornych gatunków drzew,
- zwiększenie retencji wody,
- monitorowanie zdrowotności drzewostanów,
- zarządzanie lasami w sposób zrównoważony, zapewniający jednocześnie produkcję drewna i ochronę klimatu.
Neutralność klimatyczna dzięki lasom
Lasy Państwowe odgrywają kluczową rolę w strategii neutralności klimatycznej Polski. Ich zdolność do magazynowania węgla oraz przemyślana gospodarka leśna przyczyniają się do stabilizacji klimatu i ograniczania negatywnych skutków emisji gazów cieplarnianych.
Dzięki odpowiednim działaniom adaptacyjnym i zrównoważonej gospodarce leśnej, polskie lasy pozostają jednym z najważniejszych sojuszników w walce ze zmianami klimatu.
Z raportem GUS „Statystyki zmian klimatu. Polska na tle Europy” można zapoznać się pobierając go poniżej.
