Asset Publisher
Wirtualny spacer po Rezerwacie Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w grudniu 2020 r. ukończył zadanie pn. „Multimedialna ścieżka edukacyjna Cisy Staropolskie”, finansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.
Zasadniczym celem projektu, polegającego na utworzeniu systemu multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego jest zapewnienie bezpiecznego i powszechnego dostępu do walorów przyrodniczych tego wyjątkowego rezerwatu.
Jak już wielokrotnie informowaliśmy katastrofalne w swych skutkach nawałnice, które miały miejsce w roku 2017 spowodowały naruszenie stabilności i statyki drzewostanu górującego nad cisami w obrębie rezerwatu, co realnie zagroziło zarówno bezpieczeństwu odwiedzających rezerwat jak również trwałości przedmiotu ochrony.
Z tego powodu Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w porozumieniu z Nadleśnictwem Zamrzenica, po uzyskaniu opinii Regionalnej Rady Ochrony Przyrody, podjął decyzję o zamknięciu ścieżki edukacyjnej na terenie rezerwatu przyrody.
Jednocześnie kierując się potrzebą zapewnienia bezpiecznego udostępnienia rezerwatu, podjęto starania o utworzenie multimedialnej ścieżki edukacyjnej, zapewniając w ten sposób w wirtualny dostęp do jednego z najstarszych i najcenniejszych w Polsce i Europie stanowisk cisa pospolitego Taxus baccata.
System multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego dostępny jest pod adresem: http://cisystaropolskie.pl/ Pozwala on między innymi na: odbycie wirtualnego spaceru po terenie rezerwatu z lektorem; zapoznanie się z walorami przyrodniczymi i historią rezerwatu; dostęp do bazy filmów i zdjęć; podziwianie rezerwatu z lotu ptaka, a także zapoznanie się z działalnością i życiem Leona Wyczółkowskiego. Dzięki systemowi można też sprawdzić swoją wiedzę o rezerwacie, dla najmłodszych użytkowników przygotowano atrakcyjne kolorowanki.
Multimedialna ścieżka edukacyjna dostępna jest również na urządzeniach mobilnych za pomocą darmowej aplikacji, którą można łatwo pobrać na telefon, wpisując w wyszukiwarkę Sklep Play frazę: cisystaropolskie.pl
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy przekazując projekt multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego zachęca do korzystania z systemu i jego upowszechniania.
Źródło: RDOŚ w Bydgoszczy
Fot.: RDOŚ w Bydgoszczy
Rezerwat przyrody Cisy staropolskie
Jedno z najciekawszych miejsc w Borach Tucholskich. Urzeka swoją tajemniczością, dzikością oraz niepowtarzalnym charakterem, przez co jest jedną z chętniej odwiedzanych atrakcji Borów Tucholskich.
UWAGA!
Nadleśnictwo Zamrzenica z przykrością informuje, że po dokonanej lustracji terenowej części rezerwatu udostępnionej do zwiedzania, stwierdzono występowanie w I piętrze drzewostanu dużej ilości drzew obumarłych i w bardzo słabym stanie zdrowotnym. Wzdłuż wyznaczonej do zwiedzania ścieżki oraz na dojściu do bramy rezerwatu znajdują się drzewa obumarłe, wykazujące oznaki zamierania, pochylone nad ścieżką, powodujące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób poruszających się po tej ścieżce. Są to naturalne procesy dojrzewania i zamierania drzewostanu w wieku około 200 lat.
W związku z powyższym teren rezerwatu „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczólkowskiego” nie jest udostępniony do zwiedzania!
Rezerwat częściowy i ścisły "Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego" został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z dnia 18.06.1956 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 59, poz. 719, z dnia 16.07.1956 r. oraz Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10.04.1978 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 15, poz. 53, z dnia 26.04.1978 r. zmieniającym wcześniejsze zarządzenie. Rezerwat położony jest w centralnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Rykowisko. Rezerwat "Cisy Staropolskie..." jest najstarszym polskim rezerwatem. Mimo, że formalna ochrona rezerwatowa istnieje tu od roku 1956, to pierwsze wzmianki o ochronie "uroczyska cisowego" pochodzą już z roku 1827. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi aktualnie 116,90 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska cisa, gatunku ustępującego obecnie z naszych lasów, a stanowiącego niegdyś ich stały element składowy. Podstawowym przedmiotem ochrony w omawianym rezerwacie jest cis (Taxus baccata), występujący bardzo licznie, z wieloma starymi i okazałymi egzemplarzami. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 3,5 tys. sztuk, z czego ok. 2,9 tys. okazów żywych.
Rezerwat Jeleniagóra
Rezerwat położony jest w północnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Jeleniagóra. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 4,39 ha.
UWAGA! Rezerwat nie jest udostępniony do zwiedzania!
Rezerwat częściowy "Jelenia Góra" im. Kazimierza Szlachetki został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11.12.1995 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 2, poz. 29, z dnia 10.01.1996 r.
Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska cisa pospolitego. Przedmiotem ochrony w rezerwacie "Jelenia Góra" jest cis (Taxus baccata), występujący na zróżnicowanym troficznie siedlisku z przewagą lasu mieszanego świeżego w drzewostanach antropogenicznie przekształconych. Godny uwagi jest fakt, że cis na terenie rezerwatu, w przeciwieństwie do innych rezerwatów, bardzo dobrze odnawia się i rozszerza swój zasięg. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 1,1 tys. okazów. Około 60% cisów to nalot o wysokości do 25 cm, zaś największe okazy osiągają wysokość około 9 m. Flora rezerwatu jest bogata, jak na niewielki powierzchniowo obszar. Stwierdzono występowanie trzech zbiorowisk roślinnych i 69 gatunków roślin naczyniowych, w tym kilku chronionych - min. Lilium martagon, Chimaphila umbellata i Vinca minor.
Asset Publisher
O PRZYSZŁOŚCI REZERWATU
O PRZYSZŁOŚCI REZERWATU
Rezerwat Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego w Wierzchlesie to najstarszy rezerwat przyrody w Polsce i jeden z najstarszych w Europie. Niepowtarzalny, wręcz mistyczny klimat tzw. świętego gaju przyciągał tysiące odwiedzających. Turystów nie była w stanie zniechęcić nawet niewyobrażalna liczba komarów, które upodobały sobie to miejsce.
Cisy szybko stały się jedną z głównych atrakcji turystycznych Borów Tucholskich. Nie tylko przez wzgląd na wyjątkowy klimat i niezwykle malownicze położenie rezerwatu w sąsiedztwie jeziora Mukrz, ale także z powodu twórczości Leona Wyczółkowskiego. To właśnie on nazywał rezerwat „świętym gajem”, a jego prace – tworzone w Wierzchlesie – podziwiano i w Polsce, i na wystawach zagranicznych. Za sprawą Wyczółkowskiego o tutejszych cisach usłyszał cały świat.
Cis pospolity (Taxus baccata), który jest głównym przedmiotem ochrony w rezerwacie, to niejedyna jego wizytówka. Są nią też kilkusetletnie sosny, niestety w większości już martwe.
Z każdym rokiem rozpad tych ogromnych drzew postępuje. Skutkiem tego jest stale rosnące zagrożenie bezpieczeństwa. To właśnie dlatego w trosce o bezpieczeństwo ludzi, w 2019 roku podjęto decyzję o zamknięciu rezerwatu dla zwiedzających.
10 lipca br. spotkaliśmy się w izbie edukacyjnej we Wierzchlesie z przedstawicielami RDOŚ w Bydgoszczy oraz RDLP w Toruniu aby przedyskutować temat przyszłości rezerwatu
i określić nasze dalsze działania w tym cennym obiekcie przyrodniczym. Wspólnie przyjęliśmy, że konieczne będzie opracowanie ekspertyz aktualnego stanu rezerwatu wraz z proponowanymi kierunkami działań ochronnych. Takie opracowania będą podstawą do aktualizacji planu ochrony rezerwatu.
W oparciu o lustrację terenową wspólnie potwierdziliśmy, że przewracające się potężne drzewa i spadające konary stanowią ogromne zagrożenie. Wyznaczona ścieżka, z której wcześniej korzystali zwiedzający jest w tej chwili niedostępna.
Ewentualne udostępnienie rezerwatu dla zwiedzających wiązałaby się podjęciem zbyt radykalnych działań (cięć), które w sposób nienaturalny zmieniłyby wyjątkowy charakter obiektu. W związku z tym ustaliliśmy, że w obecnej sytuacji prawnej w kwestii bezpieczeństwa nie można udostępniać rezerwatu do zwiedzania a jedyną rozsądną i akceptowalną alternatywą na przyszłość jest zmiana przepisów prawa w tym zakresie.