Asset Publisher
Ochrona Lasu
ochrona lasu 2.jpg
infrastruktura 2.jpg
ochrona lasu 1.jpg
Stan zdrowotny lasu ma kapitalne znaczenie dla jego przetrwania we współczesnym środowisku. Dlatego też leśnicy dokładają wszelkich starań aby utrzymywał się on na wysokim poziomie.
Wśród zagrożeń środowiska przyrodniczego wyróżniamy trzy grupy, które zależą od rodzaju czynnika szkodo-twórczego:
Zagrożenia biotyczne:
szkodniki owadzie,
grzyby pasożytnicze,
zwierzyna płowa (spałowanie, zgryzanie),
gryzonie.
Zagrożenia abiotyczne
susze,
silne wiatry,
przymrozki wczesne i późne,
okiść.
Zagrożenia antropogeniczne
pożary,
intensywna penetracja terenów leśnych przez turystów i zbieraczy,
zanieczyszczenie powietrza,
urbanizacja terenu.
Zagrożenia biotyczne
Szkodniki owadzie
Szkodniki pierwotne - największe znaczenie ma tu strzygonia choinówka i brudnica mniszka, nieco mniejsze boreczniki i poproch cetyniak. Miejsca szczególnie zagrożone występowaniem tych szkodników zostały ustalone na podstawie historycznych miejsc ich rozrodu oraz obszarów występowania w ostatnich latach. Stałe zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych dotyczy prawie całego obszaru nadleśnictwa, za wyjątkiem zachodnich krańców.
Szkodniki wtórne - miejsca występowania szkodników wtórnych są związane z reguły z występowaniem innych czynników szkodo-twórczych, w związku z czym ich lokalizacja zmienia się.
Zapobieganie szkodom ze strony owadów polega na wykonywaniu obligatoryjnych zadań wynikających z instrukcji ochrony lasu oraz wytycznych ZOL oraz bieżącym reagowaniu na powstające zagrożenia. Poza tymi działaniami kładzie się duży nacisk na zabiegi profilaktyczne, zmierzające do podniesienia naturalnej odporności i stabilności drzewostanów. Poprawa stabilności drzewostanów wiąże się między innymi z działaniami proponowanymi w bieżącym planie u.l. w zakresie użytkowania (przebudowa drzewostanów, użytkowanie w blokach drzewostanów jednogatunkowych i jednowiekowych) i hodowli lasu (wprowadzanie podszytów, podsadzeń produkcyjnych).
Istotnym zadaniem jest dążenie do rozwoju awifauny leśnej, będącej naturalnym czynnikiem buforującym rozwój szkodników owadzich. Realizację tych zamierzeń dokonuje się poprzez tworzenie remiz ptasich i powierzchni ogniskowo-kompleksowej metody ochrony lasu, wywieszanie skrzynek lęgowych, ochronę drzew dziuplastych czy też dokarmianie zimowe ptaków.
Patogeny grzybowe
Zagrożenie ze strony patogenów grzybowych: huby korzeniowej i opieńki jest umiarkowane. Wyraźne szkody ze strony huby korzeniowej zaznaczają się głównie na części gruntów porolnych, jednak ze względu na rozmiar powierzchniowy jest to problem niewielki, dotyczący konkretnych pozycji.
Zwalczanie patogenów grzybowych prowadzi się poprzez stosowanie preparatów ( na hubę korzeniową) lub eliminację zarażonych drzewek (opieńka). Znaczenie ma również odpowiedni sposób wykonywania cięć pielęgnacyjnych w drzewostanach zagrożonych.
Zwierzyna leśna
Zagrożenie ze strony zwierzyny polega przede wszystkim na uszkadzaniu młodych drzewek przez jeleniowate. Negatywne oddziaływanie zwierzyny (jeleni i sarny) na las wynika nie tylko z liczebności populacji, ale również z migracji zwierzyny i grupowania w określonych częściach nadleśnictwa. Ochronę przed uszkodzeniami od zwierzyny realizuje się poprzez grodzenie upraw i młodników, gniazd i domieszek, a z drugiej przez utrzymywanie populacji zwierzyny na poziomie gospodarczo znośnym.
W celu dalszej minimalizacji szkód należy dążyć również do utrzymania równowagi biologicznej przez zwiększenie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny, między innymi przez odtworzenie oraz wtórne zagospodarowanie małych łąk śródleśnych, jak też zwiększenie ilości poletek łowieckich.
Ochrona Przeciwpożarowa
Jednym z zadań nadleśnictwa jest ochrona przeciwpożarowa terenów leśnych. Drzewostany sosnowe porastające słabe, borowe siedliska ze względu na suche i łatwopalne runo, stwarzają ogromne zagrożenie pożarowe. Dodatkowe niebezpieczeństwo powoduje nierozważne zachowywanie się korzystających z wypoczynku w lesie ludzi.
Nadleśnictwo Zamrzenica zakwalifikowano do II kategorii zagrożenia pożarowego, co oznacza, że lasy Nadleśnictwa są w średnim stopniu narażone na wystąpienie pożarów. Czynnikami wpływającymi na kategorię zagrożenia pożarowego lasu są:
- średnia roczna liczba pożarów w okresie ostatnich 10 lat,
- udział procentowy drzewostanów rosnących na siedliskach borowych,
- średnia wilgotność względna powietrza,
- średnia liczba mieszkańców przypadająca na 0,01 km2 powierzchni leśnej.
W naszym nadleśnictwie, podobnie jak w innych w ramach ochrony przeciwpożarowej utrzymywane są wieże obserwacyjne (z kamerami lub obserwatorami), punkt alarmowo-dyspozycyjny (PAD), punkty czerpania wody, pasy przeciwpożarowe, sprzęt przeciwpożarowy. W razie dużego zagrożenia organizowane są patrole naziemne lub lotnicze.
Dzięki dużej świadomości społeczeństwa w naszym nadleśnictwie mamy na szczęście niewiele pożarów ale oczywiście zawsze trzeba zachować czujność.
Asset Publisher
Mamy już lasy społeczne, a będzie ich jeszcze więcej
Mamy już lasy społeczne, a będzie ich jeszcze więcej
Leśnicy od dawna stosują konkretne wytyczne dotyczące tworzenia lasów społecznych. W wielu regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych wokół większych miast, po konsultacjach z lokalnymi społecznościami, takie lasy już powstały. Niedługo będzie ich jeszcze więcej. Powołanie lasów społecznych Lasy Państwowe uwzględniają w każdym nowym planie urządzenia lasu tworzonym dla kolejnych nadleśnictw. Już dziś każdy obywatel może także sprawdzić co i dlaczego dzieje się w „jego” lesie.
Czym są lasy społeczne?
To lasy znajdujące się zarówno wokół dużych aglomeracji miejskich, mniejszych miast, jak i wsi, czy też w okolicach uzdrowisk i kurortów wypoczynkowych. To właśnie tu odbywa się turystyka i codzienna rekreacja, tak niezbędna w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i równowagi psychicznej. Lasy społeczne to również lasy, które są kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności oraz miejsca pracy. Rola lasów społecznych rośnie. Coraz więcej ludzi z wielkich miast tęskni za kontaktem z naturą.
- Leśnicy zdają sobie sprawę z tego, jak ważne dla obywateli są lasy i że lokalni mieszkańcy oczekują realnego współdecydowania o ich kształcie. Chcemy słuchać tych głosów. Dlatego w każdym nadleśnictwie powołaliśmy konsultantów ds. dialogu społecznego. Liczymy także na większy udział społeczności lokalnych w konsultacjach planów urządzenia lasów - mówi dyrektor generalny Lasów Państwowych Witold Koss.
Co się dzieje w moim lesie?
Prowadzona przez leśników pielęgnacja lasów społecznych jest ukierunkowana na ich społeczne funkcje. Jej nadrzędne cele to trwałość lasów, bezpieczeństwo odwiedzających i utrzymanie walorów krajobrazowych kompleksów leśnych. W lasach społecznych w dalszym ciągu będą realizowane prace leśne, ale w sposób, który nie będzie istotnie zmieniał ich wyglądu i charakteru. Zręby zupełne, w ramach których przejściowo powstawały otwarte przestrzenie, zostaną ograniczone do minimum.
- Często się zdarza, że idziemy, biegniemy lub jedziemy rowerem przez las i widzimy, że krajobraz, który dobrze znaliśmy nagle wygląda inaczej. Widzimy np. obcięte gałęzie, czy ścięte drzewo. Jeśli chcemy poznać szczegóły prac leśnych, które zostały tu wykonane możemy zadzwonić lub napisać do konsultanta ds. dialogu społecznego w danym nadleśnictwie, gdzie uzyskamy potrzebne informacje. Dowiemy się wówczas, np. że obcięte gałęzie to cięcia sanitarne podyktowane bezpieczeństwem, a ścięte drzewo to część planu, który zakłada posadzenie w tym miejscu nowych drzew. To bardzo ważne by społeczeństwo wiedziało jak funkcjonuje las i gospodarka leśna - mówi Anna Pikus, naczelniczka nowoutworzonego w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych Wydziału Społecznych Funkcji Lasów.
Plan urządzenia lasu
To podstawowy dokument służący określeniu zasad zarządzania lasami. Plan sporządzany jest na 10 lat, dla każdego nadleśnictwa w naszym kraju. Od 2024 roku plany posiadają nowe ramy, gdzie w nowatorski sposób potraktowane są lasy o wiodącej funkcji społecznej.
- Las jest dostępny dla wszystkich, a plany urządzenia lasów mają uwzględniać potrzeby społeczne. W aktualnie procedowanych planach, we wszystkich nadleśnictwach ten proces trwa. W tym roku kończymy prace dla kolejnych 50 nadleśnictw, gdzie bardzo szeroko konsultujemy plany. W kolejnych 49 nadleśnictwach rozpoczęły się prace urządzeniowe, mamy nadzieję, że także tam osiągniemy porozumienia, których społeczeństwo będzie pełnoprawną stroną. - mówi Bożydar Neroj, naczelnik Wydziału Urządzenia Lasów DGLP
Rys historyczny
Koncepcja lasów społecznych istnieje od blisko 100 lat. Również lasy ochronne, zdefiniowane w ustawie o lasach, to nic innego jak lasy o wiodącej funkcji społecznej. Mamy je więc od dawna, ale były one dotąd niezdefiniowane prawnie. Nowością jest, że o ich kształcie mogą współdecydować np. okoliczni mieszkańcy w ramach szerokich konsultacji.
Działania na rzecz lasów o szczególnej wartości społecznej realizowane są od dziesięcioleci. Zauważając kluczową rolę przyrody w rekreacji i turystyce Lasy Państwowe stworzyły bogatą bazę infrastrukturalną, obejmującą ponad 46 000 obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, w tym parkingi, ścieżki edukacyjne, wiaty, obszary do biwakowania w ramach programu „Zanocuj w lesie”.
W 2022 roku Dyrektor Generalny LP wydał zarządzenie nr 58/2022, które wprowadziło wytyczne do zagospodarowania lasów o zwiększonej funkcji społecznej na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych. Zaproponowano wówczas, by o lasach dyskutować w tzw. zespołach lokalnej współpracy. Dalszy rozwój tej idei opublikowano w Instrukcji urządzania lasu w grudniu 2023 r.
Jeszcze więcej konsultacji
Teraz do prac nad lasami szczególnie ważnymi społecznie zostaną powołane zespoły, których skład został wskazany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Poza specjalistami z Lasów Państwowych wejdą weń przedstawiciele MKiŚ, każdej gminy, powiatu i województwa, właściwych dla danej planowanej lokalizacji lasu o wiodącej funkcji społecznej, przedstawiciele regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, reprezentanci lokalnych zakładów usług leśnych oraz lokalnych przemysłowych nabywców drewna, a także eksperci z Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Ponadto w pracach wezmą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, posłowie, senatorzy oraz wojewodowie wskazani przez ministerstwo.
Praca tych zespołów dotyczyć będzie lasów znajdujących się w otoczeniu Warszawy, Krakowa, Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni), Wrocławia, Łodzi, Poznania, Katowic, Bydgoszczy, Torunia i Szczecina w oparciu o zapisy ustaleń z Ogólnopolskiej Narady o Lasach.
Zgodnie z zakresem zadań określonych przez MKiŚ wojewodowie zostali zobowiązani do przedłożenia resortowi ostatecznych wyników prac zespołów do końca października bieżącego roku. Zatwierdzona przez ministerstwo dokumentacja ma się stać podstawą do dalszych działań na rzecz wzmocnienia ochrony lasów o szczególnych walorach przyrodniczych i dominującej funkcji społecznej.
Lasy Państwowe chcą realizować te postulaty kompleksowo, z poszanowaniem głosu wszystkich środowisk zainteresowanych przyrodą i gospodarką leśną.
