Asset Publisher
Abiotyczne środowisko rezerwatu
Zarówno na obszarze rezerwatu, jak i w jego otoczeniu, występują osady wieku czwarto- rzędowego, plejstoceńskie i holoceńskie. Mają one grubość około 35 m i leżą na znacznie starszych mioceńskich piaskach i mułkach z przewarstwieniami węgla brunatnego.
Osady plejstoceńskie to gliny lodowcowe oraz piaski i mułki, które pozostawiły wody pochodzące topniejącego lądolodu. Te z nich, które występują powierzchni terenu, są związane z pobytem ostatniego lądolodu Wisły (północnopolskiego) w jego fazie poznańskiej, około 18 tys. lat temu. Lądolód ten pokrył cały teren nierówną warstwą osadów, gdzie lód wypełniał najgłębsze obniżenia, powstały później jeziora (wytopiskowe), a wśród nich jezioro Mukrz. Wypełnienie lodem chroniło przed zasypaniem obniżeń piaskami wodnolodowcowymi sandrowymi, dlatego niecka współczesnego jeziora Mukrz oraz kilku kopalnych jezior wokół Wierzchlasu wyścielone są glinami, przykrytymi zazwyczaj kilkumetrową warstwą piasków różnoziarnistych. W lodzie wypełniającym obniżenie występowały szczeliny i zagłebienia, które po zalaniu wodą stawały się jeziorami lodowymi. Osady tych jezior (piaski i mułki) tworzą obecnie wydłużone i nieregularne pagórki tzw. kemy. Na jednym z nich, położonym w rezerwacie, rosną cisy.
Jeszcze pod koniec plejstocenu, klimatu zimnego, na obszarach piaszczystych miały miejsce procesy eoliczne. Silne, zachodnie i północno-zachodnie wiatry porywały drobny piasek, który następnie osadzały w wydmach i pokrywach. Wydmy i pokrywy eoliczne występują pospolicie na terenach leśnych wokół Wierzchlasu. Procesy eoliczne zamarły wraz z zarośnięciem powierzchni terenu, prawdopodobnie prawdopodobnie jeszcze w plejstocenie. W jeziorach osadzały się: kreda jeziorna oraz gytie wapienne organiczne. Procesy te trwały do holocenu, który rozpoczął się około 10 tys. lat temu. W holocenie na skutek naturalnego obniżenia się poziomu wód gruntowych oraz wypełnienia osadami nastąpił zanik szeregu jezior i powstanie torfowisk.
Procesy geologiczne oraz zmiany rzeźby terenu w rejonie rezerwatu trwają nadal. Są nimi: dalsza akumulacja osadów w jeziorze Mukrz prawdopodobnie bardziej intensywna niż niegdyś oraz wietrzenie torfu. Zachodzi ono szczególnie torfowisku leśnym wewnątrz rezerwatu, porośniętym drzewostanem olchowym dawnych użytków zielonych, obecnie odłogowanych, bądź też zamienianych na pola uprawne. Przyczynami tych procesów jest gospodarka człowieka, a szczególnie odwodnienie poprzez meliorację. Na terenie dzisiejszej otuliny oraz na torfowisku nieleśnym wewnątrz rezerwatu, można zaobserwować spontaniczną regenerację torfowisk.
Tekst: Jarosław Pająkowski, Leszek Jurys
Projekt: Ochrona przyrody oraz ukierunkowanie ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo
na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu
Asset Publisher
Straż Leśna zadba o bezpieczeństwo w lesie - akcja ,,Majówka 25''
Straż Leśna zadba o bezpieczeństwo w lesie - akcja ,,Majówka 25''
Wielkimi krokami nadciąga długi weekend i majówka. Czas ten sprzyja wyprawom do lasu. O spokojny i bezpieczny odpoczynek w pięknych, wiosennych okolicznościach przyrody zatroszczą się strażnicy leśni. Lasy Państwowe rozpoczynają akcję „Majówka 25”.
Centralna akcja rozpoczyna się 29 kwietnia i potrwa ona do 9 maja br. W tym czasie funkcjonariusze straży leśnej będą patrolować tereny leśne i dbać o bezpieczne korzystanie z lasu osób w nich przebywających oraz chronić zasoby przyrodnicze. Akcja „Majówka 25” ma zapewnić także bezpieczeństwo pożarowe. Straż leśna ma obowiązek reagować na przypadki naruszenia przepisów przeciwpożarowych, które mogą spowodować pożar lasu, jego rozproszenie, czy też utrudnianie prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych. Osobom, które nie przestrzegają przepisów grozi grzywna - mandat karny lub wniosek o ukaranie do sądu. Akcja będzie prowadzona we współpracy z innymi służbami, m.in. Policją czy Strażą Graniczną.
W celu ochrony lasów przed szkodnictwem leśnicy w całej Polsce, a zwłaszcza straż leśna jako zespół terenowy powołany do zwalczania przestępstw i wykroczeń, monitorują lasy przed ewentualnymi zagrożeniami. W związku z nadchodzącym długim weekendem majowym będą prowadzone wzmożone kontrole leśnych ostępów.
Lasy zajmują już ok. 29,6 proc. powierzchni Polski, co stawia nasz kraj w europejskiej czołówce. Przeważają lasy publiczne, a znakomitą większością (ok. 7,1 mln ha) zarządzają Lasy Państwowe. A w nich leśnicy udostępniają szlaki piesze, rowerowe, miejsca biwakowe i obozowiska. Wszystkich niezdecydowanych co robić w długi majowy weekend Lasy Państwowe zapraszają na wycieczkę do pobliskiego lasu. W odnalezieniu odpowiedniego miejsca pomocny może się okazać nasz portal „Czas w las”. Wybierając się na spacer do lasu warto odpowiednio wcześniej zaplanować swoją wycieczkę, np. korzystając z bezpłatnej aplikacji mBDL (Mobilny Bank Danych o Lasach). Dzięki niej można zweryfikować opcje bezpiecznego i zgodnego z prawem zaparkowania lub udostępnić swoją lokalizację innym osobom.
Poniżej kilka infografik przypominających jak zachować się w lesie:
