Asset Publisher Asset Publisher

Wirtualny spacer po Rezerwacie Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w grudniu 2020 r. ukończył zadanie pn. „Multimedialna ścieżka edukacyjna Cisy Staropolskie”, finansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.

Zasadniczym celem projektu, polegającego na utworzeniu systemu multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego jest zapewnienie bezpiecznego i powszechnego dostępu do walorów przyrodniczych tego wyjątkowego rezerwatu.

Jak już wielokrotnie informowaliśmy katastrofalne w swych skutkach nawałnice, które miały miejsce w roku 2017 spowodowały naruszenie stabilności i statyki drzewostanu górującego nad cisami w obrębie rezerwatu, co realnie zagroziło zarówno bezpieczeństwu odwiedzających rezerwat jak również trwałości przedmiotu ochrony.

Z tego powodu Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w porozumieniu z Nadleśnictwem Zamrzenica, po uzyskaniu opinii Regionalnej Rady Ochrony Przyrody, podjął decyzję o zamknięciu ścieżki edukacyjnej na terenie rezerwatu przyrody.

Jednocześnie kierując się potrzebą zapewnienia bezpiecznego udostępnienia rezerwatu, podjęto starania o utworzenie multimedialnej ścieżki edukacyjnej, zapewniając w ten sposób w wirtualny dostęp do jednego z najstarszych i najcenniejszych w Polsce i Europie stanowisk cisa pospolitego Taxus baccata.

System multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego dostępny jest pod adresem: http://cisystaropolskie.pl/ Pozwala on między innymi na: odbycie wirtualnego spaceru po terenie rezerwatu z lektorem; zapoznanie się z walorami przyrodniczymi i historią rezerwatu; dostęp do bazy filmów i zdjęć; podziwianie rezerwatu z lotu ptaka, a także zapoznanie się z działalnością i życiem Leona Wyczółkowskiego. Dzięki systemowi można też sprawdzić swoją wiedzę o rezerwacie, dla najmłodszych użytkowników przygotowano atrakcyjne kolorowanki.

Multimedialna ścieżka edukacyjna dostępna jest również na urządzeniach mobilnych za pomocą darmowej aplikacji, którą można łatwo pobrać na telefon, wpisując w wyszukiwarkę Sklep Play frazę: cisystaropolskie.pl

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy przekazując projekt multimedialnego udostępnienia rezerwatu przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego zachęca do korzystania z systemu i jego upowszechniania.

WFOŚ

Źródło: RDOŚ w Bydgoszczy
Fot.: RDOŚ w Bydgoszczy

 


Rezerwat przyrody Cisy staropolskie

Jedno z najciekawszych miejsc w Borach Tucholskich. Urzeka swoją tajemniczością, dzikością oraz niepowtarzalnym charakterem, przez co jest jedną z chętniej odwiedzanych atrakcji Borów Tucholskich.

UWAGA!

Nadleśnictwo Zamrzenica z przykrością informuje, że po dokonanej lustracji terenowej części rezerwatu udostępnionej do zwiedzania, stwierdzono występowanie w I piętrze drzewostanu dużej ilości drzew  obumarłych i w  bardzo słabym stanie zdrowotnym. Wzdłuż wyznaczonej do zwiedzania ścieżki oraz na dojściu do bramy rezerwatu znajdują się drzewa obumarłe, wykazujące oznaki zamierania, pochylone nad ścieżką, powodujące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób poruszających się po tej ścieżce. Są to naturalne procesy dojrzewania i zamierania drzewostanu w wieku około 200 lat.


W związku z powyższym teren rezerwatu „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczólkowskiego” nie jest udostępniony do zwiedzania!


 

Rezerwat częściowy i ścisły "Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego" został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa z dnia 18.06.1956 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 59, poz. 719, z dnia 16.07.1956 r. oraz Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10.04.1978 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 15, poz. 53, z dnia 26.04.1978 r. zmieniającym wcześniejsze zarządzenie. Rezerwat położony jest w centralnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Rykowisko. Rezerwat "Cisy Staropolskie..." jest najstarszym polskim rezerwatem. Mimo, że formalna ochrona rezerwatowa istnieje tu od roku 1956, to pierwsze wzmianki o ochronie "uroczyska cisowego" pochodzą już z roku 1827. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi aktualnie 116,90 ha. Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego stanowiska cisa, gatunku ustępującego obecnie z naszych lasów, a stanowiącego niegdyś ich stały element składowy. Podstawowym przedmiotem ochrony w omawianym rezerwacie jest cis (Taxus baccata), występujący bardzo licznie, z wieloma starymi i okazałymi egzemplarzami. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 3,5 tys. sztuk, z czego ok. 2,9 tys. okazów żywych.


Rezerwat Jeleniagóra

Rezerwat położony jest w północnej części obrębu Wierzchlas w leśnictwie Jeleniagóra. Ogólna powierzchnia rezerwatu wynosi 4,39 ha.

UWAGA! Rezerwat nie jest udostępniony do zwiedzania!

Rezerwat częściowy "Jelenia Góra" im. Kazimierza Szlachetki  został utworzony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 11.12.1995 r. ogłoszonym w Monitorze Polskim Nr 2, poz. 29, z dnia 10.01.1996 r.

Rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych stanowiska cisa pospolitego. Przedmiotem ochrony w rezerwacie "Jelenia Góra" jest cis (Taxus baccata), występujący na zróżnicowanym troficznie siedlisku z przewagą lasu mieszanego świeżego w drzewostanach antropogenicznie przekształconych. Godny uwagi jest fakt, że cis na terenie rezerwatu, w przeciwieństwie do innych rezerwatów, bardzo dobrze odnawia się i rozszerza swój zasięg. Liczebność populacji cisów określa się obecnie na ok. 1,1 tys. okazów. Około 60% cisów to nalot o wysokości do 25 cm, zaś największe okazy osiągają wysokość około 9 m. Flora rezerwatu jest bogata, jak na niewielki powierzchniowo obszar. Stwierdzono występowanie trzech zbiorowisk roślinnych i 69 gatunków roślin naczyniowych, w tym kilku chronionych - min. Lilium martagon, Chimaphila umbellata i Vinca minor.


Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Leśnicy, organizacje społeczne i samorządy zakończyli dyskusje na temat lasów społecznych wokół wielkich miast, teraz czas na decyzje wojewodów i Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Leśnicy, organizacje społeczne i samorządy zakończyli dyskusje na temat lasów społecznych wokół wielkich miast, teraz czas na decyzje wojewodów i Ministerstwa Klimatu i Środowiska

31 października br. zakończył się kolejny etap prac lokalnych Zespołów ds. lasów o wiodącej funkcji społecznej. Prace ukończyło 8 z 11 lokalnych zespołów zajmujących się leśnym otoczeniem wokół ośrodków miejskich - Warszawy, Krakowa, Trójmiasta, Łodzi, Poznania, Katowic, Bydgoszczy i Torunia (łącznie) oraz Szczecina. We Wrocławiu, Kielcach i Bielsku-Białej proces ten będzie przebiegał do 29 listopada.

Przewodniczący zespołów zostali zobligowani przez resort Klimatu i Środowiska do przygotowania raportów z przebiegu i efektów prac oraz przekazania ich do wojewodów. Ci mają teraz 15 dni na przeanalizowanie dokumentów, na ich podstawie przygotowanie wniosków i postulatów i przekazanie dokumentów do Ministerstwa.

-Przyroda budzi nasze emocje, dlatego w wielu miejscach dyskusje były bardzo burzliwe. Ale ważne jest to, że każda ze stron miała szansę się wypowiedzieć, jak wyobraża sobie las i leśnictwo wokół miasta, gdzie mieszka. Efekt tych rozmów to czasem zbiór zdań odrębnych. Cieszy jednak, że wszędzie znaleźliśmy części wspólne. To znak, że jesteśmy w stanie się porozumieć. Wszystkim nam przecież chodzi o to samo, o dobro przyrody i o mądre korzystanie z tego co daje nam las.- mówi Anna Pikus- naczelniczka Wydziału Społecznych Funkcji Lasów w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych.

Co to są lasy o wiodącej funkcji społecznej?

Lasami o wiodącej funkcji społecznej nazywamy kompleksy leśne położone w sąsiedztwie zarówno dużych aglomeracji miejskich, mniejszych miast, jak i wsi,  czy też w okolicach uzdrowisk i kurortów wypoczynkowych. To właśnie w takich lasach odbywa się turystyka i codzienna rekreacja lokalnej społeczności, kuracjuszy czy też turystów, która jest niezbędna w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i równowagi psychicznej. Lasy o wiodącej funkcji społecznej to także lasy, które są kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności.

-Już pierwsze ze spotkań pokazały, że nie dla wszystkich idea lasów o wiodącej funkcji społecznej  jest tak samo rozumiana. Niektórzy obawiają się, że w takich lasach będą wstrzymane wszelkie prace i zabiegi pielęgnacyjne, także te mające zapewnić bezpieczeństwo, a inni przeciwnie – oczekują, że w lasach wokół miast nie zostanie ścięte ani jedno drzewo- dodaje naczelniczka.

To właśnie odmienne pojmowanie idei „lasów społecznych”, ale także niesprecyzowane reguły, jak miałyby funkcjonować w przyszłości, powodował emocje i krytyczne komentarze. W tych samych miejscach różne osoby i środowiska oczekiwały rozwiązań znanych z parków miejskich bądź ścisłych rezerwatów przyrody. Tymczasem zgodnie z rekomendacjami i wytycznymi Ogólnopolskiej Narady o Lasach dla lasów o wiodącej funkcji społecznej przewiduje się trzy zasady gospodarowania, z których żadna nie oznacza całkowitego wstrzymania gospodarki leśnej. Ministerstwo Klimatu i Środowiska określiło je jako: modyfikacje, ograniczenia oraz wyłączenia.

Gospodarka leśna w lasach o wiodącej funkcji społecznej

W miejscach wyłączeń przewidziano pozostawienie drzew do naturalnego rozkładu. Wyjątkiem będą m.in. zabiegi gwarantujące bezpieczeństwo odwiedzających las ludzi oraz zwalczanie gatunków obcych i inwazyjnych. Wyjątkiem jest także zapewnienie potrzeb społeczności lokalnych w zakresie dostępności drewna opałowego.

W przypadku ograniczeń, z uwzględnieniem powyższych wyjątków, przynajmniej 50% dojrzałego drzewostanu nie będzie pozyskiwane i pozostawione do naturalnego rozkładu. A modyfikacje polegają na pozyskiwaniu większości dojrzałego drzewostanu ale w sposób ograniczający negatywny wpływ na wartości przyrodnicze i społeczne.

Po pierwsze: transparentność

Leśnikom zależy by cały proces był  transparentny, a każdy zainteresowany tematem lasów o wiodącej funkcji społecznej obywatel mógł znaleźć ważne dla niego informacje . Dlatego Lasy Państwowe stworzyły specjalną stronę internetową – lasyspoleczne.lasy.gov.pl, na której znajdują się szczegóły procesu: podstawy działania zespołów, najważniejsze dokumenty, kalendarium spotkań oraz aktualności na temat prac lokalnych zespołów.

Nie wszystkie zespoły zakończyły pracę.  Termin zakończenia prac zespołu do spraw wyznaczenia lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół Wrocławia został – ze względu na klęskę powodzi, która nawiedziła Dolny Śląsk we wrześniu br. – przedłużony przez MKiŚ do  29 listopada br. W późniejszym terminie kończą także prace lokalne zespoły wokół Kielc oraz Bielska-Białej w  które rozpoczęły działania w innym terminie.

Ramy procesu ustanawiania lasów o wiodącej funkcji społecznej określiło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort określił skład lokalnych zespołów oraz zasady zmian składu osobowego tych zespołów. Lasy Państwowe zostały zobligowane do merytorycznego koordynowania procesu. Ministerstwo włączyło w proces także wojewodów  to oni byli gospodarzami spotkań i to im lokalne zespoły przekazały wyniki swojej pracy.

„To był trudny, pełen emocji i wyzwań miesiąc. Dość krótki czas by omówić w tak szerokim gronie tyle ważnych kwestii. Bardzo dziękuję samorządowcom, przedstawicielom NGO, leśnikom, wykonawcom prac leśnych, nabywcom przemysłowym drewna, przedstawicielom Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Instytutu Badawczego Leśnictwa, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz doradcom za te rozmowy. To ważne, że próbujemy się porozumieć.”- dodaje dyrektor Koss.

Do 15 listopada wojewodowie mają czas na opracowanie rekomendacji i skierowanie ich wraz z wynikami prac lokalnych zespołów do resortu klimatu i środowiska. Na ich podstawie Minister Klimatu i Środowiska podejmie decyzję o tym jakie będą granice i jak będzie wyglądała gospodarka leśna w lasach o wiodącej funkcji społecznej.