Asset Publisher
Ochrona Lasu
Stan zdrowotny lasu ma kapitalne znaczenie dla jego przetrwania we współczesnym środowisku. Dlatego też leśnicy dokładają wszelkich starań aby utrzymywał się on na wysokim poziomie.
Wśród zagrożeń środowiska przyrodniczego wyróżniamy trzy grupy, które zależą od rodzaju czynnika szkodo-twórczego:
Zagrożenia biotyczne:
szkodniki owadzie,
grzyby pasożytnicze,
zwierzyna płowa (spałowanie, zgryzanie),
gryzonie.
Zagrożenia abiotyczne
susze,
silne wiatry,
przymrozki wczesne i późne,
okiść.
Zagrożenia antropogeniczne
pożary,
intensywna penetracja terenów leśnych przez turystów i zbieraczy,
zanieczyszczenie powietrza,
urbanizacja terenu.
Zagrożenia biotyczne
Szkodniki owadzie
Szkodniki pierwotne - największe znaczenie ma tu strzygonia choinówka i brudnica mniszka, nieco mniejsze boreczniki i poproch cetyniak. Miejsca szczególnie zagrożone występowaniem tych szkodników zostały ustalone na podstawie historycznych miejsc ich rozrodu oraz obszarów występowania w ostatnich latach. Stałe zagrożenie ze strony szkodników pierwotnych dotyczy prawie całego obszaru nadleśnictwa, za wyjątkiem zachodnich krańców.
Szkodniki wtórne - miejsca występowania szkodników wtórnych są związane z reguły z występowaniem innych czynników szkodo-twórczych, w związku z czym ich lokalizacja zmienia się.
Zapobieganie szkodom ze strony owadów polega na wykonywaniu obligatoryjnych zadań wynikających z instrukcji ochrony lasu oraz wytycznych ZOL oraz bieżącym reagowaniu na powstające zagrożenia. Poza tymi działaniami kładzie się duży nacisk na zabiegi profilaktyczne, zmierzające do podniesienia naturalnej odporności i stabilności drzewostanów. Poprawa stabilności drzewostanów wiąże się między innymi z działaniami proponowanymi w bieżącym planie u.l. w zakresie użytkowania (przebudowa drzewostanów, użytkowanie w blokach drzewostanów jednogatunkowych i jednowiekowych) i hodowli lasu (wprowadzanie podszytów, podsadzeń produkcyjnych).
Istotnym zadaniem jest dążenie do rozwoju awifauny leśnej, będącej naturalnym czynnikiem buforującym rozwój szkodników owadzich. Realizację tych zamierzeń dokonuje się poprzez tworzenie remiz ptasich i powierzchni ogniskowo-kompleksowej metody ochrony lasu, wywieszanie skrzynek lęgowych, ochronę drzew dziuplastych czy też dokarmianie zimowe ptaków.
Patogeny grzybowe
Zagrożenie ze strony patogenów grzybowych: huby korzeniowej i opieńki jest umiarkowane. Wyraźne szkody ze strony huby korzeniowej zaznaczają się głównie na części gruntów porolnych, jednak ze względu na rozmiar powierzchniowy jest to problem niewielki, dotyczący konkretnych pozycji.
Zwalczanie patogenów grzybowych prowadzi się poprzez stosowanie preparatów ( na hubę korzeniową) lub eliminację zarażonych drzewek (opieńka). Znaczenie ma również odpowiedni sposób wykonywania cięć pielęgnacyjnych w drzewostanach zagrożonych.
Zwierzyna leśna
Zagrożenie ze strony zwierzyny polega przede wszystkim na uszkadzaniu młodych drzewek przez jeleniowate. Negatywne oddziaływanie zwierzyny (jeleni i sarny) na las wynika nie tylko z liczebności populacji, ale również z migracji zwierzyny i grupowania w określonych częściach nadleśnictwa. Ochronę przed uszkodzeniami od zwierzyny realizuje się poprzez grodzenie upraw i młodników, gniazd i domieszek, a z drugiej przez utrzymywanie populacji zwierzyny na poziomie gospodarczo znośnym.
W celu dalszej minimalizacji szkód należy dążyć również do utrzymania równowagi biologicznej przez zwiększenie naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny, między innymi przez odtworzenie oraz wtórne zagospodarowanie małych łąk śródleśnych, jak też zwiększenie ilości poletek łowieckich.
Ochrona Przeciwpożarowa
Jednym z zadań nadleśnictwa jest ochrona przeciwpożarowa terenów leśnych. Drzewostany sosnowe porastające słabe, borowe siedliska ze względu na suche i łatwopalne runo, stwarzają ogromne zagrożenie pożarowe. Dodatkowe niebezpieczeństwo powoduje nierozważne zachowywanie się korzystających z wypoczynku w lesie ludzi.
Nadleśnictwo Zamrzenica zakwalifikowano do II kategorii zagrożenia pożarowego, co oznacza, że lasy Nadleśnictwa są w średnim stopniu narażone na wystąpienie pożarów. Czynnikami wpływającymi na kategorię zagrożenia pożarowego lasu są:
- średnia roczna liczba pożarów w okresie ostatnich 10 lat,
- udział procentowy drzewostanów rosnących na siedliskach borowych,
- średnia wilgotność względna powietrza,
- średnia liczba mieszkańców przypadająca na 0,01 km2 powierzchni leśnej.
W naszym nadleśnictwie, podobnie jak w innych w ramach ochrony przeciwpożarowej utrzymywane są wieże obserwacyjne (z kamerami lub obserwatorami), punkt alarmowo-dyspozycyjny (PAD), punkty czerpania wody, pasy przeciwpożarowe, sprzęt przeciwpożarowy. W razie dużego zagrożenia organizowane są patrole naziemne lub lotnicze.
Dzięki dużej świadomości społeczeństwa w naszym nadleśnictwie mamy na szczęście niewiele pożarów ale oczywiście zawsze trzeba zachować czujność.
Asset Publisher
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Po raz pierwszy w historii swojego istnienia Lasy Państwowe obliczyły ilość emitowanych przez organizację gazów cieplarnianych. Wiedza ta pozwoli podjąć działania ograniczające emisje.
Inwentaryzacja, zrealizowana w ramach projektu rozwojowego Lasy Węglowe, objęła tzw. zakresy 1 i 2 raportowania śladu węglowego i obejmuje rok 2023 r. Zakres 1 obejmuje emisje bezpośrednie powstałe w wyniku spalania paliw w pojazdach, budynkach, urządzeniach i narzędziach, które są własnością Lasów Państwowych lub nad którymi sprawują one bezpośredni nadzór, a także emisje pochodzące z klimatyzacji. W zakres 2 wchodzą z kolei emisje pośrednie, które nie są wytwarzane na terenie organizacji, ale powstają w wyniku produkcji energii elektrycznej i ciepła przez Lasy Państwowe kupowanych i zużywanych.
Zgodnie z przeprowadzonymi kalkulacjami całkowity ślad węglowy Lasów Państwowych w roku 2023 wyniósł 65 440,2 ton CO2e (ekwiwalentu CO2 w ujęciu market-based). Określenie market-based oznacza, że jest to ilość emisji obliczona na podstawie wskaźnika emisyjności publikowanego przez konkretnego sprzedawcę energii. W ujęciu location-based (czyli na podstawie średniego wskaźnika emisyjności dla Polski, który przedstawia faktyczną wielkość emisji powstałych na terenie kraju, publikowanego przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) ślad węglowy Lasów Państwowych w ubiegłym roku wyniósł 60 615,7 ton CO2e.
- Znajomość wielkości tych emisji oraz miejsc ich powstawania jest kluczowa dla podjęcia działań, które pozwolą je zredukować, a tym samym zmniejszyć niekorzystny wpływ na klimat – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. – Choć nie mamy obowiązku raportowania emisji wytwarzanych gazów cieplarnianych, to powinniśmy wprowadzać najlepsze praktyki, nie tylko w gospodarce leśnej czy ochronie przyrody, lecz także w innych obszarach naszej działalności.
Z których źródeł pochodzi najwięcej emisji gazów cieplarnianych w Lasach Państwowych? W zakresie pierwszym (emisji bezpośrednich) – są to paliwa transportowe; w zakresie drugim (emisji pośrednich) – energia elektryczna. Pod względem obszarów powstawania emisji – za ich największą część odpowiadają nieruchomości (ponad 71%). Pojazdy, drugie w kolejności, są źródłem 28% emisji gazów cieplarnianych. Narzędzia i maszyny specjalistyczne odpowiadały za ok. 1% zeszłorocznych emisji, co jest wartością nieznaczącą przy obecnej strukturze emisji, jednak jest to też źródło, które będzie monitorowane w kolejnych latach.
Wyniki pierwszego raportu nt. śladu węglowego LP wskazują, że - aby ograniczyć emisje – Lasy Państwowe muszą w pierwszej kolejności skupić się na poprawie efektywności energetycznej budynków oraz wymianie pojazdów na niskoemisyjne.
Lasy Państwowe wiele inicjatyw dekarbonizacyjnych już podjęły i prowadzą konsekwentnie od kilku lat m.in. w ramach projektów rozwojowych: Podnoszenie Efektywności Energetycznej Budynków w PGL LP oraz Las Energii. Są wśród nich m.in.:
- proces audytowania energetycznego budynków w celu identyfikacji działań poprawiających ich efektywność energetyczną, które będą mogły być wdrożone w LP.
- Produkcja energii z OZE we własnych instalacjach, głównie fotowoltaicznych. W ten sposób wyprodukowaliśmy 6 461 MWh w 2023 r.
- Wykorzystanie pojazdów elektrycznych.
- Zakup zielonej energii od zewnętrznych dostawców. W 2023 r. zakupiliśmy 3 557 MWh zielonej energii.
- Automatyzacja zbierania danych i liczenia śladu węglowego wraz z ich zarządzaniem.
- Edukacja wewnętrzna – szkolenia dla pracowników LP, promocja dobrych praktyk m.in. w oszczędnym gospodarowaniu energią.
- Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne (emisje z tego działania są monitorowane i raportowane).
Lasy Państwowe jako główny dostawca drewna w Polsce muszą brać pod uwagę, że nie funkcjonują w gospodarczej i legislacyjnej próżni. Znacząca część odbiorców tego surowca już jest albo będzie w najbliższym czasie musiała ujawniać ślad węglowy swoich produktów, który powstał w trakcie ich wytworzenia. Bez informacji o śladzie węglowym od producenta surowca nie będą oni w stanie w pełni tego zrobić. Wymóg ten już teraz można porównać z potrzebą posiadania certyfikatów typu FSC/ PEFC.
Obecnie w Lasach Państwowych trwają przygotowania do rozszerzenia inwentaryzacji i obliczania śladu węglowego produktów LP w całym cyklu ich życia, czyli w tzw. zakresie „od kołyski do bramy”. Przeprowadzanie kalkulacji emisji gazów cieplarnianych planowane jest co roku.
Zbieranie danych do inwentaryzacji trwa kilka miesięcy i jest nie lada wyzwaniem, zważywszy na fakt, że w skład LP wchodzi blisko 500 jednostek o różnej charakterystyce energetycznej. W celu agregacji danych wykorzystano indywidualne narzędzie opracowane przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych we współpracy z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych na potrzeby całej organizacji. Natomiast sam proces poprzedził cykl szkoleń dla pracowników LP odpowiedzialnych za wprowadzanie danych do aplikacji.