Asset Publisher Asset Publisher

Izba Edukacyjna Wierzchlas

Izba edukacyjna znajduje się w pomieszczeniu przy dawnej siedzibie Nadleśnictwa Wierzchlas. Sala wyposażona jest w stalą ekspozycję reprodukcji prac Leona Wyczółkowskiego. W siedzibie Nadleśnictwa dostępna jest również sala ze sprzętem audiowizualnym. Izba pomieścić może ok. 50 celem zwiedzania i 25 osób z którymi można prowadzić zajęcia. 

Elementem izby jest również miejsce na ognisko, które znajduje nieopodal izby edukacyjnej. Miejsce to przeznaczone jest do prowadzenia „zielonej klasy" oraz spotkań leśników z młodzieżą. Może tam przebywać jednorazowo około 50 osób. Znajdują się tam stoły z ławkami, miejsce na ognisko.

Izba edukacyjna powstała w ramach realizacji zadania:

„Zagospodarowanie turystyczne terenu parkingu wraz z adaptacją istniejącego budynku na izbę ekspozycyjno-edukacyjną przy rezerwacie przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego w Wierzchlesie”

Przedmiotem inwestycji była przebudowa budynku gospodarczego (stara piwnica łowiecka) na budynek ekspozycyjno-edukacyjny wraz z jego wyposażeniem, budowa dwóch wiat leśnych, budowa zadaszenia nad ogniskiem, budowa chodnika od budynku ekspozycyjno-edukacyjnego do wiat leśnych, utwardzenie drogi wewnętrznej do rezerwatu oraz wymiana istniejącego ogrodzenia sadu.

Powierzchnia użytkowa budynku – 100,40 m2

Przeznaczenie: prowadzenie kompleksowej działalności edukacyjnej, promocja rezerwatu przyrody „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego” i twórczości Leona Wyczółkowskiego, umożliwienie osobom odwiedzającym rezerwat aktywnego spędzenia czasu pod kątem turystyczno-rekreacyjnym (miejsce na ognisko, wiaty turystyczne).

Projekt był współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Osi priorytetowej 2 Zachowanie i racjonalne użytkowanie środowiska Działania 2.6 Ochrona i promocja zasobów przyrodniczych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013


"Nad Zamrzonką"

Ścieżka edukacyjna"Nad Zamrzonką" została udostępniona w czerwcu 2008 roku.

Jej trasa przebiega przez lasy otaczające miejscowość Zamrzenica, przecinając miejscami dolinę strugi "Zamrzonka" biorącej swój początek w jeziorze Zamrzeńskim i wpływającej do Zalewu Koronowskiego w Zamrzenicy.

Ścieżka została utworzona dla potrzeb szeroko rozumianej edukacji ekologicznej i leśnej społeczeństwa. Wszyscy powinniśmy sobie zdawać sprawę z ogromnej wagi jaką dla każdego z nas ma środowisko naturalne. Otaczająca przyroda zaspokaja podstawowe potrzeby życiowe człowieka. Bez niej życie na Ziemi byłoby nieprzyjazne, trudne lub wręcz niemożliwe. O to, co najważniejsze należy bardzo dbać, jednak aby dbać o środowisko, trzeba posiadać wiedzę jak to środowisko funkcjonuje.

Nasza ścieżka edukacyjna powinna ułatwić poznawanie przyrody, mechanizmów jej funkcjonowania oraz sposobów użytkowania i ochrony. Na ścieżce   dużo miejsca, oprócz zagadnień ogólno - przyrodniczych poświęcamy gospodarce leśnej. Las jest jednym z podstawowych elementów środowiska naturalnego, jednym z najbardziej złożonych ekosystemów. Z lasem, codziennie, często lub choćby sporadycznie, jednak każdy z nas ma do czynienia. Niemal wszyscy korzystamy z produktów lasu: drewna, owoców, jego walorów turystycznych. Chcąc korzystać z lasu i jego produktów teraz i w przyszłości musimy mu zapewnić trwałość i dobrą kondycję.
Temu podporządkowane są zasady prowadzenia gospodarki leśnej w Polsce. Zasady te, chcemy przybliżyć jak największej liczbie dzieci, młodzieży i dorosłych.

Poza aspektami edukacyjnymi, leśna ścieżka "Nad Zamrzonką" zlokalizowana w malowniczych fragmentach lasu, stanowi ciekawy obiekt turystyczny i wypoczynkowy.

Trasa ścieżki zaczyna się w Zamrzenicy, przy wjeździe do miejscowości. Informuje o tym drewniana tablica informacyjna. Po ścieżce można poruszać się pieszo lub rowerem. Sporadycznie należy pokonać dosyć strome ale krótkie wzniesienia. Można też korzystać z niektórych wybranych, łatwiejszych odcinków trasy. Długość całej ścieżki to ok. 2,7 km. Przejście z wykorzystaniem wszystkich przystanków zajmuje około 2,5 godziny.  Po drodze można korzystać z ustawionych miejscami ławek oraz zlokalizowanej na 2/3 długości, wiaty turystycznej z miejscami do siedzenia dla około 25 osób.

Ścieżka fragmentami biegnie w pobliżu ostoi zwierzyny więc podczas korzystania z niej należy zachować ciszę aby nie niepokoić niepotrzebnie przebywających tu dzikich zwierząt. Trasa i elementy ścieżki są tak pomyślane aby można było korzystać z niej samodzielnie lub pod opieką pracownika nadleśnictwa. Dla korzystających samodzielnie ustawione zostało na przystankach szereg kolorowych tablic poglądowych, ilustrujących i wyjaśniających wiele aspektów ochrony środowiska i gospodarki leśnej.

W przypadku zajęć edukacyjnych zorganizowanych (grupowych), w których miałby uczestniczyć pracownik nadleśnictwa, należy taki zamiar zgłosić do nadleśnictwa, do osoby zajmującej się edukacją przyrodniczo – leśną.

Na trasie ścieżki prezentujemy lub wyjaśniamy między innymi następujące zagadnienia:

● podszyty (warstwy lasu)
● ochrona pożytecznych ptaków i innych zwierząt (remiza śródleśna)
● ochrona lasu
● podział powierzchniowy lasów (oznakowanie, orientacja w lesie)
● uprawa leśna
● drzewa dziuplaste
● pozyskanie drewna
● restytucja cisa pospolitego
● ochrona słodkich wód
● ochrona gatunkowa zwierząt
● nasiennictwo
● drewno – produkt doskonały
● gospodarka łowiecka
● ochrona przeciwpożarowa
● ostoja zwierzyny
● las sosnowy
● funkcje lasu
● praca leśniczego
● torfowisko
● mała retencja wodna

W bezpośrednim otoczeniu budynku – siedzibie nadleśnictwa zlokalizowanych jest jeszcze kilka elementów, stanowiących uzupełnienie części leśnej ścieżki. Są to:

● kilkanaście tablic edukacyjnych przy parkingu
● park dendrologiczny z kolekcją rodzimych i obcych gatunków drzew i krzewów
● stacja meteorologiczna

 

Uwagi praktyczne:

- pamiętaj, korzystasz ze ścieżki na własną odpowiedzialność,
- ścieżka przecina drogę publiczną, zachowaj szczególną ostrożność,
- zadbaj o bezpieczeństwo dzieci, szczególnie w pobliżu dróg, wody i bagien,
- nie jest wymagane specjalne obuwie terenowe jednak wysokie obcasy raczej "odpadają"
- trasa ścieżki może powodować utrudnienia dla osób  ograniczonych ruchowo (wózki inwalidzkie),
- nie hałasuj, nie jesteś tutaj sam,
- nie pozostawiaj na ścieżce śmieci, jest już wystarczająco malownicza,
- ścieżka służy wszystkim. pozostaw ją w stanie, w jakim zastałeś.


OBOWIĄZKI OPIEKUNA GRUPY

- przed planowanymi zajęciami należy zapoznać się oraz uczestników z regulaminem korzystania z leśnej ścieżki przyrodniczo – leśnej,
- zapewnienie skutecznej opieki nad uczestnikami,
- zapoznanie uczestników i opiekunów z zagrożeniami jakie mogą wystąpić podczas zajęć (alergie, ukąszenia, zadrapania itp.),
- przestrzeganie obowiązujących przepisów BHP oraz ochrony przeciwpożarowej,
- powiadomienie rodziców/ opiekunów uczestników o przygotowaniu odzieży adekwatnejdo warunków pogodowych panujących w dniu zajęć,

 

REGULAMIN ŚCIEŻKI PRZYRODNICZO-LEŚNEJ „NAD ZAMRZONKĄ"

  1. Ścieżka przyrodniczo-leśna „Nad Zamrzonką" jest miejscem przeznaczonym do edukacji leśnej i wypoczynku, dzieci, młodzieży i dorosłych.
  2. Na terenie obiektu można przebywać od świtu do zmierzchu.
  3. Wejście na teren obiektu jest bezpłatne.
  4. Zajęcia z edukacji przyrodniczo leśnej z przewodnikiem Nadleśnictwa Zamrzenica prowadzone są bezpłatnie dla grup zorganizowanych z placówek oświatowych, opiekuńczo – wychowawczych oraz dla organizacji nieprowadzących działalności zarobkowej w zakresie turystyki.
  5. Pracownicy nadleśnictwa prowadzący zajęcia dla grup zorganizowanych podczas zajęć nie sprawują opieki pedagogicznej ani nie odpowiadają za nadzór wychowawczy nad uczestnikami. Opiekę nad grupą sprawują nauczyciele – opiekunowie , którzy odpowiadają także za dyscyplinę i bezpieczeństwo.
  6. Ścieżka i jej elementy powinny być wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem.
  7. Korzystanie z obiektu przez dzieci i młodzież do 18-go roku życia jest możliwe tylko pod opieką osoby dorosłej.
  8. Trasa ścieżki jak i przyległe do niej tereny mogą stanowić źródło różnorakich zagrożeń wynikających z przebywania na terenach leśnych, w szczególności:
  • możliwości ukąszenia przez owady, kleszcze, czy żmije, kontaktu z roślinami parzącymi, trującymi, itp.
  • zagrożenie ze strony spadających gałęzi, możliwość potknięć czy poślizgnięć na nierównościach terenu itp.
  • zagrożenia z tytułu samowolnego oddalenia się od grupy w terenie leśnym (możliwość zabłądzenia),
  • zagrożenia z tytułu maszyn w ruchu (pojazdy transportowe)
  1. Dzieci i młodzież do 18-go roku życia, mogą przebywać na terenie obiektu jedynie pod opieką nauczyciela, rodzica bądź innego dorosłego opiekuna ponoszącego pełną odpowiedzialność (w tym odpowiedzialność materialną za wyrządzone szkody) za dziecko, młodzież.
  2. Na terenie obiektu obowiązuje zakaz spożywania napojów alkoholowych, innych używek oraz palenia papierosów.
  3. Zabrania się również:
  • niszczenia infrastruktury, tablic tematycznych, eksponatów,
  • zaśmiecania terenu,
  • niszczenia zieleni,
  • chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, gniazd
  • przebywania z psami bez otoku,
  • hałasowania,
  • biwakowania,
  • kąpieli i eksploracji zbiorników wodnych,
  • rozniecania ognia poza miejscem wyznaczonym i bez uzgodnienia z pracownikiem nadleśnictwa,
  • wykorzystywania eksponatów i tablic tematycznych niezgodnie z ich przeznaczeniem,
  • stosowania środków chemicznych, z wyjątkiem repelentów odstraszających kleszcze, komary itp.
  • poruszania się po ścieżce i obiektach do niej przyległych pojazdami silnikowymi.
  1. Obowiązuje również zakaz korzystania z obiektu w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych (silne wiatry, ulewy, burze itp.)
  2. Nadleśnictwo Zamrzenica nie ponosi odpowiedzialności za wypadki powstałe podczas korzystania z obiektu.
  3. Za rzeczy pozostawione na terenie obiektu Nadleśnictwo Zamrzenica nie ponosi odpowiedzialności.
  4. W czasie korzystania z obiektu należy stosować się do wskazówek pracowników Nadleśnictwa Zamrzenica.
  5. W związku z wykonywaniem czynności służbowych pracownicy Służby Leśnej mają prawo do kontrolowania osób znajdujących się na terenie ścieżki przyrodniczo-leśnej.
  6. Wszelkie zauważone nieprawidłowości, uszkodzenia urządzeń, zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo uczestników należy bezzwłocznie zgłaszać do Nadleśnictwa Zamrzenica.

Asset Publisher Asset Publisher

Zurück

Mamy już lasy społeczne, a będzie ich jeszcze więcej

Mamy już lasy społeczne, a będzie ich jeszcze więcej

Leśnicy od dawna stosują konkretne wytyczne dotyczące tworzenia lasów społecznych. W wielu regionalnych dyrekcjach Lasów Państwowych wokół większych miast, po konsultacjach z lokalnymi społecznościami, takie lasy już powstały. Niedługo będzie ich jeszcze więcej. Powołanie lasów społecznych Lasy Państwowe uwzględniają w każdym nowym planie urządzenia lasu tworzonym dla kolejnych nadleśnictw. Już dziś każdy obywatel może także sprawdzić co i dlaczego dzieje się w „jego” lesie.

Czym są lasy społeczne?

To lasy znajdujące się zarówno wokół dużych aglomeracji miejskich, mniejszych miast, jak i wsi,  czy też w okolicach uzdrowisk i kurortów wypoczynkowych. To właśnie tu odbywa się turystyka i codzienna rekreacja, tak niezbędna w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i równowagi psychicznej. Lasy społeczne to również lasy, które są kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności oraz miejsca pracy. Rola lasów społecznych rośnie. Coraz więcej ludzi z wielkich miast tęskni za kontaktem z naturą.

- Leśnicy zdają sobie sprawę z tego, jak ważne dla obywateli są lasy i że lokalni mieszkańcy oczekują realnego współdecydowania o ich kształcie. Chcemy słuchać tych głosów. Dlatego w każdym nadleśnictwie powołaliśmy konsultantów ds. dialogu społecznego. Liczymy także na większy udział społeczności lokalnych w konsultacjach planów urządzenia lasów - mówi dyrektor generalny Lasów Państwowych Witold Koss.

Co się dzieje w moim lesie?

Prowadzona przez leśników pielęgnacja lasów społecznych jest ukierunkowana na ich społeczne funkcje. Jej nadrzędne cele to trwałość lasów, bezpieczeństwo odwiedzających i utrzymanie walorów krajobrazowych kompleksów leśnych. W lasach społecznych w dalszym ciągu będą realizowane prace leśne, ale w sposób, który nie będzie istotnie zmieniał ich wyglądu i charakteru. Zręby zupełne, w ramach których przejściowo powstawały otwarte przestrzenie, zostaną ograniczone do minimum.

- Często się zdarza, że idziemy, biegniemy lub jedziemy rowerem przez las i widzimy, że krajobraz, który dobrze znaliśmy nagle wygląda inaczej. Widzimy np. obcięte gałęzie, czy ścięte drzewo. Jeśli chcemy poznać szczegóły prac leśnych, które zostały tu wykonane możemy zadzwonić lub napisać do konsultanta ds. dialogu społecznego w danym nadleśnictwie, gdzie uzyskamy potrzebne informacje. Dowiemy się wówczas, np. że obcięte gałęzie to cięcia sanitarne podyktowane bezpieczeństwem, a ścięte drzewo to część planu, który zakłada posadzenie w tym miejscu nowych drzew. To bardzo ważne by społeczeństwo wiedziało jak funkcjonuje las i gospodarka leśna - mówi Anna Pikus, naczelniczka nowoutworzonego w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych Wydziału Społecznych Funkcji Lasów.

Plan urządzenia lasu

To podstawowy dokument służący określeniu zasad zarządzania lasami. Plan sporządzany jest na 10 lat, dla każdego nadleśnictwa w naszym kraju. Od 2024 roku plany posiadają nowe ramy, gdzie w nowatorski sposób potraktowane są lasy o wiodącej funkcji społecznej.

- Las jest dostępny dla wszystkich, a plany urządzenia lasów mają uwzględniać potrzeby społeczne. W aktualnie procedowanych planach, we wszystkich nadleśnictwach ten proces trwa. W tym  roku kończymy prace dla kolejnych 50 nadleśnictw, gdzie bardzo szeroko konsultujemy plany. W kolejnych 49 nadleśnictwach rozpoczęły się prace urządzeniowe, mamy nadzieję, że także tam osiągniemy porozumienia, których społeczeństwo będzie pełnoprawną stroną. - mówi Bożydar Neroj, naczelnik Wydziału Urządzenia Lasów DGLP

Rys historyczny

Koncepcja lasów społecznych istnieje od blisko 100 lat. Również lasy ochronne, zdefiniowane w ustawie o lasach, to nic innego jak lasy o wiodącej funkcji społecznej. Mamy je więc od dawna, ale były one dotąd niezdefiniowane prawnie. Nowością jest, że o ich kształcie mogą współdecydować np. okoliczni mieszkańcy w ramach szerokich konsultacji.

Działania na rzecz lasów o szczególnej wartości społecznej realizowane są od dziesięcioleci. Zauważając kluczową rolę przyrody w rekreacji i turystyce Lasy Państwowe stworzyły bogatą bazę infrastrukturalną, obejmującą ponad 46 000 obiektów rekreacyjno-wypoczynkowych, w tym parkingi, ścieżki edukacyjne, wiaty, obszary do biwakowania w ramach programu „Zanocuj w lesie”.

W 2022 roku Dyrektor Generalny LP wydał zarządzenie nr 58/2022, które wprowadziło wytyczne do zagospodarowania lasów o zwiększonej funkcji społecznej na gruntach w zarządzie Lasów Państwowych. Zaproponowano wówczas, by o lasach dyskutować w tzw. zespołach lokalnej współpracy. Dalszy rozwój tej idei opublikowano w Instrukcji urządzania lasu w grudniu 2023 r.

Jeszcze więcej konsultacji

Teraz do prac nad lasami szczególnie ważnymi społecznie zostaną powołane zespoły, których skład został wskazany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Poza specjalistami z Lasów Państwowych wejdą weń przedstawiciele MKiŚ, każdej gminy, powiatu i województwa, właściwych dla danej planowanej lokalizacji lasu o wiodącej funkcji społecznej, przedstawiciele regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, reprezentanci lokalnych zakładów usług leśnych oraz lokalnych przemysłowych nabywców drewna, a także eksperci z Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Ponadto w pracach wezmą udział przedstawiciele organizacji pozarządowych, posłowie, senatorzy oraz wojewodowie wskazani przez ministerstwo.

Praca tych zespołów dotyczyć będzie lasów znajdujących się w otoczeniu Warszawy, Krakowa, Trójmiasta (Gdańska, Sopotu i Gdyni), Wrocławia, Łodzi, Poznania, Katowic, Bydgoszczy, Torunia i Szczecina w oparciu o zapisy ustaleń z Ogólnopolskiej Narady o Lasach.

Zgodnie z zakresem zadań określonych przez MKiŚ wojewodowie zostali zobowiązani do przedłożenia resortowi ostatecznych wyników prac zespołów do końca października bieżącego roku. Zatwierdzona przez ministerstwo dokumentacja ma się stać podstawą do dalszych działań na rzecz wzmocnienia ochrony lasów o szczególnych walorach przyrodniczych i dominującej funkcji społecznej.

Lasy Państwowe chcą realizować te postulaty kompleksowo, z poszanowaniem głosu wszystkich środowisk zainteresowanych przyrodą i gospodarką leśną.